Gỗ keo thuộc nhóm mấy? Chi tiết về gỗ keo

Bạn đang tìm hiểu về gỗ keo và phân loại của nó?

Với hơn một thập kỷ kinh nghiệm trong ngành pallet và các giải pháp vận chuyển hàng hóa, tôi thường xuyên làm việc với nhiều loại gỗ khác nhau, và gỗ keo luôn là một trong những nguyên liệu phổ biến được quan tâm hàng đầu.

Việc hiểu rõ nhóm gỗ và đặc tính của nó là vô cùng quan trọng để đảm bảo chất lượng và tuổi thọ cho các sản phẩm.

Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa, phân loại và các đặc điểm nổi bật của gỗ keo theo tiêu chuẩn Việt Nam.

Tóm tắt nội dung chính

Theo tiêu chuẩn phân loại gỗ của Việt Nam, gỗ keo chủ yếu thuộc Nhóm III. Đặc điểm của gỗ nhóm này là có tỷ trọng trung bình đến nặng, sức bền và độ dẻo dai tốt.

Sự phân loại này cùng với những ưu điểm như giá thành hợp lý, tính bền vững và khả năng dễ gia công đã làm cho gỗ keo trở thành lựa chọn hàng đầu trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là sản xuất pallet gỗ và nội thất.

Gỗ keo thuộc nhóm mấy theo tiêu chuẩn Việt Nam

Theo đa số các nguồn thông tin và quy định hiện hành, gỗ keo chính thức thuộc Nhóm III trong danh mục gỗ tại Việt Nam.

Hệ thống phân loại gỗ tại Việt Nam được ban hành dựa trên Quyết định số 2198-CNR năm 1977 của Bộ Lâm Nghiệp (nay là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).

Hệ thống này đã được điều chỉnh, bổ sung và chia gỗ thành 8 nhóm chính từ I đến VIII, dựa trên độ bền, độ cứng, màu sắc và các đặc tính khác.

Mặc dù có một số ít nguồn tin cho rằng gỗ keo thuộc Nhóm IV, nhưng trong thực tế ngành gỗ và theo các tài liệu chính thống, Nhóm III là phân loại phổ biến và được chấp nhận rộng rãi hơn cho gỗ keo.

Với kinh nghiệm của tôi trong ngành, việc xác định đúng nhóm gỗ là cực kỳ quan trọng để đánh giá chất lượng và tiềm năng sử dụng của nó.

Đặc điểm của gỗ nhóm III:

Gỗ nhóm III đặc trưng bởi tỷ trọng từ trung bình đến nặng (thường từ 0.65 – 0.95 kg/m³). Khi thuộc nhóm này, gỗ keo thể hiện rõ các đặc tính như:

• Có tỷ trọng tương đối nặng, nhưng vẫn đảm bảo độ nhẹ và mềm tốt hơn so với các loại gỗ quý hiếm thuộc nhóm I và II.
• Sức bền, khả năng chịu lực và độ dẻo dai tốt, giúp nó phù hợp cho nhiều ứng dụng cần độ chịu tải nhất định.

Các loại gỗ keo phổ biến:

Ở Việt Nam, chúng ta thường gặp một số loại gỗ keo sau đây, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng biệt đóng góp vào giá trị sử dụng:

• Keo lai: Là kết quả lai tạo giữa keo tai tượng và keo lá tràm, nổi bật với khả năng sinh trưởng và phát triển nhanh, cho chất lượng gỗ cao, ổn định, chống chịu sâu bệnh tốt và thích ứng với thời tiết khô hạn. Keo lai được trồng rất nhiều ở Bình Phước và các tỉnh Nam Bộ.
• Keo dậu: Là loại cây gỗ nhỏ, thường được trồng làm hàng rào chắn gió hoặc cải tạo đất.
• Keo vàng (Mimosa vàng): Phân bố chủ yếu ở đông nam nước Úc, có chiều cao trung bình từ 3m đến 8m.
• Keo tai tượng: Một loại cây thân gỗ lớn, thường được trồng để lấy gỗ, làm bột giấy hoặc cải tạo đất. Keo tai tượng có tốc độ sinh trưởng nhanh và thích nghi tốt với nhiều loại đất, giúp tối ưu hóa chu kỳ khai thác gỗ.

Giới thiệu về gỗ keo

Gỗ keo (tên khoa học: Acacia) là loại gỗ tự nhiên được lấy từ cây keo, một chi thực vật lớn thuộc họ Đậu (Fabaceae) và phân họ Trinh nữ (Mimosoideae).

Trên thế giới, có hơn 1.300 loài keo, trong đó khoảng 950 loài có nguồn gốc từ Úc – nơi chúng thường được gọi là “wattle”. Ở các khu vực khác như châu Mỹ và châu Phi, chúng được biết đến nhiều hơn với tên gọi “acacia”. Tại Việt Nam, cây keo được trồng rộng rãi, phổ biến ở các tỉnh phía Bắc như Thái Nguyên, Lào Cai, Phú Thọ, và cả khu vực Tây Nguyên.

Từ lâu, gỗ keo đã được biết đến là loại gỗ tự nhiên có giá trị kinh tế và thương mại tốt. Ban đầu, nó chủ yếu được sử dụng làm nguyên liệu chính trong ngành giấy. Tuy nhiên, với những tiến bộ trong công nghệ xử lý gỗ, ngày nay gỗ keo đã được ứng dụng rộng rãi và phổ biến trong ngành nội thất cũng như sản xuất các giải pháp đóng gói và vận chuyển như pallet.

Xem thêm: Giá gỗ keo hiện nay là bao nhiêu?

Đặc điểm của gỗ keo

Hiểu rõ đặc tính của gỗ keo là nền tảng để ứng dụng nó một cách hiệu quả nhất, đặc biệt là trong ngành vận chuyển và đóng gói mà tôi đã gắn bó nhiều năm.

Đặc điểm sinh trưởng của cây keo:

Cây keo nổi bật với khả năng sinh trưởng nhanh và thích nghi tốt với môi trường. Thân cây thường mọc thẳng, đường kính khi trưởng thành có thể đạt khoảng 40cm – 50cm. Vỏ cây khi còn non khá nhẵn nhưng khi trưởng thành sẽ trở nên xù xì và có màu nâu sẫm.

Một điểm đáng chú ý là cây keo có khả năng thích ứng tuyệt vời với môi trường đất nghèo dinh dưỡng và điều kiện khắc nghiệt, hạn hán. Thời gian trồng để lấy gỗ chất lượng cao thường là 10-15 năm, trong khi để lấy nguyên liệu làm bột giấy thì chỉ cần 7-10 năm. Thậm chí, một số loài có thể khai thác nhanh chóng chỉ sau khoảng 5 năm.

Lá keo có thể có hình lông chim phức hoặc dạng lá giả, thường hướng thẳng đứng để bảo vệ cây không bị quá nóng do ánh sáng mặt trời. Một số loài keo ở vùng khô cằn còn phát triển gai nhọn để tự bảo vệ cành và lá. Hoa keo thường nhỏ, mọc thành chùm, có màu vàng nổi bật và tỏa mùi thơm nhẹ đặc trưng. Quả keo có hình dẹt, dài khoảng 13cm – 15cm, mỗi quả chứa khoảng 15 – 20 hạt. Thú vị hơn, hạt keo có thể ăn được khi còn xanh và thậm chí được dùng để trị giun trong y học dân gian.

Đặc tính của gỗ keo:

Khi đi vào ứng dụng, những đặc tính dưới đây của gỗ keo là điều mà các nhà sản xuất như chúng tôi luôn đánh giá cao:

• Màu sắc và vân gỗ: Gỗ keo có màu sắc tự nhiên ấm áp, từ vàng nhạt đến vàng nâu, đôi khi chuyển sang nâu đậm đến nâu đỏ, tạo nên vẻ đẹp ấn tượng và sang trọng. Vân gỗ thường phong phú và độc đáo, mang lại cảm giác tự nhiên. Tuy nhiên, so với các loại gỗ nhóm I, II, vân gỗ keo không quá nổi bật và hấp dẫn bằng.
• Độ cứng và độ bền: Đây là một ưu điểm vượt trội của gỗ keo. Gỗ keo có độ cứng và độ bền cao, giúp chống chịu tốt với va đập và mài mòn. Điều này cũng giúp nó ít bị cong vênh hay biến dạng dễ dàng, đặc biệt quan trọng trong các ứng dụng đòi hỏi sự ổn định như sản xuất pallet.
• Khả năng chống mối mọt và ẩm: Mặc dù không phải là “thần dược” chống mối mọt, nhưng khi được tẩm sấy và xử lý đúng cách theo quy trình chuẩn, gỗ keo có khả năng chống mục và chống ẩm rất tốt. Điều này giúp bảo vệ gỗ khỏi tác động của môi trường và kéo dài tuổi thọ sản phẩm.
• Tính ổn định: Chất lượng gỗ keo ổn định, ít cong vênh, co ngót và không bị nứt nẻ. Điều này đặc biệt quan trọng khi gỗ được sử dụng trong điều kiện thời tiết và khí hậu khắc nghiệt ở Việt Nam, nơi sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm diễn ra thường xuyên.
• Dễ dàng gia công và tạo hình: Mặc dù có độ cứng cao, gỗ keo vẫn rất dễ dàng để gia công và định hình theo ý muốn. Nó có thể được cắt, mài, khoan, và đục dễ dàng, cho phép tạo ra các sản phẩm với chi tiết tinh xảo và hình dạng phong phú. Gỗ cũng hấp thụ màu nhuộm và chất hoàn thiện rất tốt, giúp đa dạng hóa mẫu mã sản phẩm.

Ưu điểm của gỗ keo

Từ kinh nghiệm thực tiễn trong ngành, tôi nhận thấy gỗ keo sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, lý giải tại sao nó lại được ưa chuộng đến vậy:

• Độ bền và độ ổn định cao: Gỗ keo có cấu trúc mật độ cao và chứa ít nước (khi đã qua xử lý), giúp giảm thiểu tối đa sự co rút, nứt nẻ và biến dạng. Đây là yếu tố then chốt giúp các sản phẩm từ gỗ keo duy trì được form dáng và chức năng theo thời gian.
• Khả năng chống mối mọt và côn trùng: Khi được xử lý theo quy trình nghiêm ngặt như tẩm sấy, gỗ keo có khả năng chống mối mọt và côn trùng xâm hại rất tốt. Điều này là đặc biệt quan trọng đối với các giải pháp lưu trữ và vận chuyển hàng hóa, nơi pallet và các vật liệu đóng gói cần sự bền vững trong môi trường kho bãi.
• Thích nghi tốt với môi trường: Gỗ keo không bị cong vênh, nứt nẻ khi tiếp xúc với môi trường hay thay đổi thời tiết khắc nghiệt. Tính linh hoạt này giúp nó phù hợp với khí hậu đa dạng của Việt Nam.
• Dễ gia công: Đặc tính dễ cắt, mài, khoan, đục và khả năng hấp thụ màu nhuộm, chất hoàn thiện tốt làm cho gỗ keo trở thành lựa chọn lý tưởng cho các nhà sản xuất. Chúng tôi có thể dễ dàng tạo ra nhiều mẫu mã, kiểu dáng khác nhau từ loại gỗ này.
• Vẻ đẹp tự nhiên: Mặc dù không quá nổi bật như một số loại gỗ quý hiếm, nhưng màu sắc và vân gỗ độc đáo, từ vân thẳng đến vân xoáy của gỗ keo vẫn tạo nên vẻ sang trọng và độc đáo cho sản phẩm, đáp ứng tốt nhu cầu thẩm mỹ.
• Bền vững và bảo vệ môi trường: Gỗ keo được coi là nguồn tài nguyên gỗ bền vững nhờ quy trình trồng và khai thác chính quy, khả năng tái tạo nhanh chóng. Hơn nữa, cây keo còn có khả năng lưu trữ carbon, góp phần kiểm soát biến đổi khí hậu – một lợi thế lớn từ góc độ phát triển bền vững mà các doanh nghiệp hiện nay rất quan tâm.
• Giá thành hợp lý: So với các loại gỗ tự nhiên khác có độ bền tương đương, giá thành của gỗ keo tương đối rẻ, phù hợp với khả năng tài chính của đa số khách hàng. Điều này làm cho nội thất và các sản phẩm công nghiệp từ gỗ keo rất được ưa chuộng, giúp tối ưu hóa chi phí sản xuất.

Nhược điểm của gỗ keo

Bên cạnh những ưu điểm, gỗ keo cũng có một số hạn chế mà chúng ta cần cân nhắc trong quá trình sử dụng:

• Khả năng chịu lực: Mặc dù có độ cứng tốt, nhưng khả năng chịu lực của sản phẩm từ gỗ keo đôi khi không quá vượt trội so với các loại gỗ quý hiếm thuộc nhóm I, II như lim, gụ hay hương. Điều này có nghĩa là nó có thể không phải là lựa chọn tối ưu cho các cấu trúc chịu tải cực lớn hoặc đòi hỏi độ bền cơ học tuyệt đối.
• Màu sắc và vân gỗ: Như đã đề cập, màu sắc và vân gỗ tự nhiên của keo dù đẹp nhưng không quá nổi bật và hấp dẫn bằng một số loại gỗ có giá trị cao hơn. Điều này đôi khi có thể ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ đối với các sản phẩm nội thất cao cấp đòi hỏi vẻ ngoài độc đáo và sang trọng.
• Hạn chế sử dụng đối với gỗ non/không xử lý: Đối với gỗ keo có tuổi thọ ngắn hoặc chưa được tẩm sấy và xử lý đúng cách, khả năng chống mối mọt và ẩm mốc có thể không cao. Trong trường hợp này, gỗ keo chỉ thích hợp sử dụng ở những không gian khô ráo, ít ẩm ướt và không cần chịu áp lực cao để đảm bảo tuổi thọ và độ bền.

Ứng dụng của gỗ keo trong đời sống và công nghiệp

Với những đặc tính vượt trội và giá thành hợp lý, gỗ keo đã tìm được vị trí vững chắc trong nhiều lĩnh vực của đời sống và công nghiệp. Qua nhiều năm làm việc với gỗ keo trong các dự án vận chuyển và lưu trữ, tôi đã chứng kiến sự đa dạng trong ứng dụng của nó.

• Sản xuất giấy: Đây là một trong những ứng dụng truyền thống và quan trọng nhất của gỗ keo. Với chất xơ dài và mịn, gỗ keo rất dễ chế biến thành bột giấy, là nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành công nghiệp giấy, góp phần đáng kể vào việc cung cấp giấy cho thị trường trong và ngoài nước.
• Làm hàng rào: Nhờ sự chắc chắn, bền bỉ và khả năng kháng mục tốt khi được xử lý, gỗ keo thường được sử dụng làm hàng rào. Các hàng rào từ gỗ keo ít bị hỏng do tác động của môi trường hay mối mọt, mang lại hiệu quả kinh tế cao và tuổi thọ lâu dài.
• Nội thất và đồ gia dụng: Gỗ keo được sử dụng rộng rãi để sản xuất các sản phẩm nội thất và đồ gia dụng đa dạng:
  • Bàn ghế, sofa, giường, tủ, kệ: Từ bàn ghế phòng khách, phòng ăn đến giường ngủ, tủ quần áo, tủ giày dép, kệ tivi, gỗ keo đều được ưa chuộng nhờ mẫu mã đa dạng và giá thành phải chăng, phù hợp với nhiều phong cách nội thất từ hiện đại đến truyền thống.
  • Bàn thờ: Với màu sắc tươi sáng, chất gỗ cứng cáp, cùng khả năng chịu mối mọt và cong vênh cao, bàn thờ gỗ keo là lựa chọn được nhiều gia đình tin dùng.
  • Thớt, khay: Gỗ keo cũng được dùng làm thớt thái đồ ăn, thớt gỗ keo thường rất đanh, bền, không bị mối mọt hay cong vênh sau thời gian sử dụng, là lựa chọn an toàn cho bếp.
• Ván, sàn, pallet: Đây là một trong những ứng dụng mà tôi có kinh nghiệm thực tế nhiều nhất. Nhờ khả năng chống mối mọt tốt và tính bền bỉ, gỗ keo được sử dụng rộng rãi làm ván, sàn nhà trong các công trình xây dựng. Đặc biệt, nó là nguyên liệu hàng đầu để sản xuất pallet – thiết bị không thể thiếu trong ngành logistics, giúp kê hàng, vận chuyển và lưu kho một cách hiệu quả.
• Vật liệu xây dựng: Trong một số trường hợp, gỗ keo cũng có thể dùng làm trụ hoặc cọc xây dựng, đặc biệt là ở những khu vực không yêu cầu tải trọng quá lớn hoặc cần sự tiết kiệm chi phí.

Kết luận

Nhìn chung, gỗ keo là một loại gỗ tự nhiên có giá trị kinh tế cao, và theo các phân loại phổ biến, nó thuộc Nhóm III trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam. Với kinh nghiệm lâu năm trong ngành, tôi có thể khẳng định gỗ keo sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như độ bền, tính ổn định, dễ gia công, khả năng chống mối mọt (khi được xử lý), và đặc biệt là giá thành hợp lý.

Những đặc tính này đã giúp gỗ keo trở thành lựa chọn phổ biến và đáng tin cậy trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất nội thất, vật liệu xây dựng đến các giải pháp vận chuyển như pallet.

Không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ và tiện ích trong đời sống, gỗ keo còn là nguồn tài nguyên gỗ bền vững nhờ khả năng tái tạo nhanh chóng và vai trò trong việc lưu trữ carbon, góp phần bảo vệ môi trường và duy trì sự cân bằng sinh thái. Việc hiểu rõ đặc tính và ứng dụng của gỗ keo sẽ giúp người tiêu dùng và doanh nghiệp đưa ra lựa chọn phù hợp và tối ưu nhất cho nhu cầu của mình, đồng thời đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành lâm nghiệp.

Xem thêm: Pallet gỗ tràm